Plan Wstępu

Niniejszy Wstęp dzieli się na cztery części:

Część 1 to informacje o Biblii, to jest Piśmie Świętym Starego i Nowego Przymierza, przekład dosłowny z języka hebrajskiego, aramejskiego i greckiego, z przypisami, jako publikacji.
Część 2 to dane o tekście źródłowym i kryteriach doboru wariantów tekstowych.
Część 3 to dane o cechach szczególnych przekładu.
Część 4 to informacje o układzie treści i szczegółach redakcji technicznej.
Taki plan powinien pomóc Czytelnikom:

uświadomić sobie wyjątkowość dzieła;
powiązać niniejszą publikację z innymi publikacjami Ewangelicznego Instytutu Biblijnego (EIB);
dowiedzieć się o jej celach, przeznaczeniu i wartościach;
poznać źródła tekstów wyjściowych i kryteria doboru ich wariantów;
uchwycić cechy szczególne przekładu;
ułatwić sobie korzystanie z publikacji.
Część 1:

Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza, przekład dosłowny z języka hebrajskiego, aramejskiego i greckiego, z przypisami (SNPD), jako publikacja

Wyjątkowość publikacji

O wyjątkowości niniejszej publikacji stanowi to, że:

SNPD jest owocem pracy translatorskiej uwzględniającej najnowszy stan badań nad tekstem 66 protokanonicznych ksiąg Pisma Świętego.
Wraz z wydanym wcześniej przekładem literackim (SNP) SNPD tworzy „dwuprzekład” wykorzystywany z jednej strony w wydaniach Pisma Świętego dla dzieci i młodzieży, a z drugiej na zajęciach z translatoryki biblijnej.
SNPD można wykorzystywać jako dzieło jednotomowe, ale jednocześnie, przez jego ścisłe powiązanie z przekładem literackim EIB, jako podręcznik zapewniający głębsze zrozumienie tekstu biblijnego.
SNPD zawiera 20.030 przypisów – 15.558 w Starym i 4.479 w Nowym Przymierzu – co do swojej treści językoznawczych, literaturoznawczych, historycznych, geograficznych, kulturowych i egzegetycznych umożliwiających szersze spojrzenie na dzieje tekstu biblijnego i jego znaczenie.
SNPD zawiera 78.503 odsyłacze; łączą one fragmenty biblijne paralelne, fragmenty przekazujące podobną myśl, wykazujące podobną konstrukcję morfologiczną, składniową lub logiczną oraz odsyłające do uwag i literatury.
SNPD zawiera 938 odniesień do idiomów hebrajskich lub greckich oraz 97 wskazań na hebraizmy w grece Nowego Przymierza.
SNPD w sposób wyjątkowy i jak dotychczas niepowtarzalny na gruncie polskim podaje kryteria doboru wariantów tekstowych do tekstu głównego przekładu.
SNPD nazywa hebrajskie i greckie figury stylistyczne mogące w sposób zasadniczy wpływać na zrozumienie przesłania zawartego w tekście.
SNPD, w części Dodatki, podaje informacje umożliwiające precyzyjne powiązanie faktów i realiów kultury biblijnej z kulturą dnia dzisiejszego.
SNPD zawiera kolorowe mapy zapewniające identyfikację geograficzną wzmiankowanych w tekstach biblijnych miejsc.
SNPD zawiera zweryfikowane od strony inżynierskiej ilustracje budowli i sprzętów trudnych do wyobrażenia sobie na podstawie samej lektury tekstu.
SNPD, choć, jak wspomniano, może być wykorzystywane jako dzieło jednotomowe, dużo większe możliwości poznawcze oferuje w powiązaniu z częścią Literatura i uwagi do wersetów Pisma Świętego (LiU), zawierającą tysiące dodatkowych informacji dotyczących dokumentów biblijnych, literatury przedmiotu, a także informacji niosących odpowiedź na najczęściej zadawane przez Czytelników pytania.
Ponad to, co zostało wyszczególnione powyżej, wersje cyfrowe SNPD, wydane przez EIB i nie odbiegające treścią od wydań drukowanych, oferują:

interaktywność spisu treści oraz odsyłaczy do innych fragmentów biblijnych, map, dodatkowych informacji oraz części Literatura i uwagi do wersetów Pisma Świętego (dalej: LiU);
wektorowe mapy gwarantujące najwyższą jakość obrazu niezależnie od powiększenia, co jest szczególnie ważne dla wykładowców, duszpasterzy i nauczycieli, i z myślą o nich zostało tak przygotowane;
kolorowy druk ułatwiający śledzenie treści przypisów należących do jednego wątku myślowego (dotyczy to na obecnym etapie przypisów w Księdze Objawienia);
elastyczność w kwestii objętości dzieła: Czytelnik ma możliwość zapoznania się z najnowszym stanem prac EIB nad tekstem Pisma Świętego, publikowanym z większą częstotliwością niż wydania drukowane. Wszystkie zasygnalizowane wyżej sprawy znajdują rozwinięcie w dalszych częściach Wstępu.
 

Przekład dosłowny i literacki w rozumieniu zastosowanym w SNPD

Określenia przekład dosłowny i przekład literacki można rozumieć na różne sposoby, ze względu na długą historię przekładów Pisma Świętego na świecie oraz dzięki postępom w dziedzinie przekładoznawstwa, stąd, w imię jasności, już na tym etapie Wstępu warto sprecyzować, że w przypadku prac prowadzonych w ramach EIB:

Przekład dosłowny to tłumaczenie tekstu biblijnego z języka wyjściowego na polski przy zachowaniu odpowiedniości części mowy, z uwzględnieniem wymogów składni, frazeologii i kolokacji.

Przekład literacki to tłumaczenie tekstu biblijnego z języka wyjściowego na polski podporządkowujące określone wyżej rygory przekładu dosłownego wytycznym piękna mowy ojczystej.

Obrazowo można powiedzieć, że o ile w ramach przekładu dosłownego tłumacz stara się przenieść odbiorcę tłumaczenia w czasy i środowisko, w których powstawał tekst wyjściowy, o tyle w ramach przekładu literackiego tłumacz stara się „pomóc” oryginałowi „odnaleźć się” w czasach odbiorcy tłumaczenia.

W dalszych częściach Wstępu jeszcze niejednokrotnie mowa będzie o przekładach dosłownym i literackim, w ustalonym wyżej rozumieniu, w różnych kontekstach.

Związek niniejszego wydania SNPD z wydaniami wcześniejszymi i z przekładem literackim EIB

Niniejsze wydanie SNPD jest wydaniem trzecim drukowanym i szóstym cyfrowym. W stosunku do wydań wcześniejszych, publikowanych w ramach EIB i LB, jest ono wydaniem poszerzonym. Dokonane zmiany wyszczególniono w końcowej części LiU.

SNPD jest drugim powstałym w ramach polskiej części chrześcijaństwa ewangelicznego dziełem przekładu Pisma Świętego z języków oryginalnych. Przekład ten pozostaje w ścisłym związku z przekładem literackim, dokonanym w ramach EIB, noszącym podobny tytuł (Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza). Oba przekłady powstawały jednocześnie. Wydany wcześniej przekład literacki powstawał na bazie niniejszego przekładu dosłownego, a jednocześnie spostrzeżenia poczynione w trakcie tworzenia przekładu literackiego i po jego wydaniu przyczyniały się do ulepszania kolejnych wydań przekładu dosłownego. Opisany związek obu przekładów będzie utrzymywany.

Przypisy w SNPD i ich uzupełnienie

Przekład dosłowny wzbogacony został przypisami. Ważnym uzupełnieniem tych przypisów oraz części wstępnych dzieła jest Literatura i uwagi do wersetów Pisma Świętego w przekładzie dosłownym EIB oraz Literatura do przekładu Biblii, to jest Pisma Świętego Starego i Nowego Przymierza. Z uwagi na objętość całego dzieła i związane z tym względy praktyczne, wymienione części uzupełniające drukowane są w ramach odrębnych publikacji. Publikacje te można traktować jako kolejne tomy głównego dzieła zawierającego przekład ksiąg biblijnych. W wersji cyfrowej części, o których mowa wyżej, publikowane są łącznie z tekstem przekładu, tak by użytkownicy mogli przenosić się do tych części po naciśnięciu odsyłacza z indeksem górnym „L”. W wersjach cyfrowych zachowany pozostaje kolorowy druk tam, gdzie został on użyty.

Zmiany w niniejszym wydaniu SNPD w stosunku do wydań wcześniejszych

Niniejsze, trzecie drukowane i szóste cyfrowe wydanie SNPD jest wydaniem zmienionym w stosunku do wydań wcześniejszych. Zmiany te, wraz z dokładnym opisem ich miejsca i natury, zostały zestawione w tabeli zamieszczonej na końcu książki Literatura i uwagi do wersetów Pisma Świętego w przekładzie dosłownym EIB.

Zmian wspomnianych wyżej jest w sumie sto dziesięć. Jedenaście z nich odnosi się do tekstu przekładu. Pozostałe dotyczą głównie przypisów, a w obrębie Księgi Objawienia kilku tytułów jej części tematycznych. Ważnym elementem zmian w przypisach są odsyłacze do LiU. Pojawiają się one w pięćdziesięciu trzech przypadkach. Oznacza to, że LiU dostarcza na obecnym etapie ponad 70% treści więcej niż wydania wcześniejsze. Oprócz rozbudowanych wyjaśnień LiU dostarcza więcej informacji o charakterze ogólnym, a w tym o samych księgach składających się na Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza.